Morderstwo arcybiskupa zapisane w rdzeniu lodowym. Obok wojen i zgonów władców
1 kwietnia 2020, 17:52Przed 20 laty ukazała się pierwsza praca naukowa, której autorzy opisali badania o wysokiej rozdzielczości dowodzące, że do największego zanieczyszczenia atmosfery ołowiem w epoce przedprzemysłowej dochodziło na północy Europy w latach 1150–1200. Dowody takie zdobyto badając izotopy ołowiu w osadach szwedzkich jezior. Wzrost zanieczyszczenia ołowiem niemal na pewno odzwierciedla wzrost populacji miejskiej i rozwój gospodarki.
Precyzyjne pomiary neutronowej „skórki” jądra atomu zmieniają wiedzę o gwiazdach neutronowych
30 września 2021, 12:48Fizycy z Thomas Jefferson National Accelerator Facility (TJNAF – Jefferson Lab) zmierzyli z niezwykłą dokładnością grubość neutronowej „skórki” tworzącej otoczkę jądra ołowiu. Na łamach Physical Review Letters poinformowali, że grubość ta wynosi 0,28 milionowych części nanometra. A ich pomiary mają duże znaczenie dla określenia struktury i rozmiarów... gwiazd neutronowych.
Do ostatniego zderzenia Drogi Mlecznej z inną galaktyką doszło zaskakująco niedawno
7 czerwca 2024, 07:55Droga Mleczna wielokrotnie zderzała się z innymi galaktykami. Dzięki teleskopowi Gaia Europejskiej Agencji Komicznej dowiadujemy się, że ostatnie z takich zderzeń miało miejsce miliardy lat później, niż dotychczas sądzono. Doszło do niego znacznie bliżej naszych czasów, niż ktokolwiek przypuszczał.
Jak zakamuflować coś w ciele?
18 maja 2007, 10:47Amerykańscy naukowcy zdobyli rządowy grant na zbadanie kwestii, jak zapobiegać powstawaniu blizn po wszczepieniu pod skórę urządzeń biomedycznych.
Przeprojektowana gouda
24 czerwca 2008, 11:56Od kilku lat triumfy święci gastronomia molekularna. Zajmują się nią nie tylko szefowie kuchni. W telewizji pojawia się coraz więcej programów, dzięki którym również kucharz amator dowiaduje się, jak najlepiej usmażyć omlety, a jakie sztuczki pomogą przygotować smaczniejszy rosół. Simone Toelstede i Thomas Hofmann z Uniwersytetu w Münster postanowili z kolei rozszyfrować, jak skutecznie "przeprojektować" smak osławionego holenderskiego sera gouda.
Stwardnienie tętnic u starożytnych
19 listopada 2009, 09:49Badanie 22 mumii z Muzeum Egipskiego w Kairze ujawniło, że starożytni również cierpieli na stwardnienie tętnic. U 3 z nich amerykańsko-egipski zespół znalazł dowody świadczące o arteriosklerozie, a u kolejnych 3 podejrzewano chorobę serca (Journal of the American Medical Association).
Obrósł w piórka jak neandertalczyk
24 lutego 2011, 09:51Neandertalczycy nie kojarzą się raczej z urodą i dbałością o wygląd, jednak, jak w wielu innych przypadkach, także i tu pozory wydają się mylić. Archeolog Marco Peresani z Uniwersytetu w Ferrarze znalazł bowiem w jaskini Fumane we Włoszech 660 ptasich kości przemieszanych z kośćmi neandertalskimi. Ponieważ na wielu kościach skrzydeł widać było nacięcia w miejscach, gdzie znajdowały się lotki pierwszego rzędu, sugeruje to, że już 44 tys. lat temu mogły one być wykorzystywane do ozdoby.
Cukrzyca wynikiem zaburzeń transportu żelaza?
21 września 2012, 10:51Naukowcy z Uniwersytetu Kopenhaskiego i firmy farmaceutycznej Novo Nordisk odkryli, że zwiększona aktywność pewnego białka transportującego żelazo - transportera dwuwartościowych jonów metali (ang. divalent metal transporter-1, DMT1) - doprowadza do zniszczenia produkujących insulinę komórek wysp trzustkowych. Badania na myszach pokazały, że zwierzęta pozbawione tego transportera są chronione przed cukrzycą.
Lodowce przyspieszyły
31 marca 2014, 09:00Sześć wielkich lodowców Antarktyki Zachodniej porusza się szybciej niż 40 lat temu. Uwalniają przez to do oceanu więcej lodu niż wcześniej. Z artykułu opublikowanego w należącym do Amerykańskiej Unii Geofizycznej Geophysical Research Letters dowiadujemy się, że w latach 1973-2013 ilość lodu traconego przez badane lodowce zwiększyła się o 77%.
W słynnych dziełach literackich widać multifraktale i kaskady świadomości
28 stycznia 2016, 07:38James Joyce, Julio Cortázar, Marcel Proust, Henryk Sienkiewicz czy Umberto Eco. Zaskakujące, ale niezależnie od języka, dzieła literackie najsłynniejszych autorów pod pewnymi względami okazują się mieć budowę fraktalną. Analizy statystyczne przeprowadzone w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie ujawniły jednak fakt jeszcze bardziej intrygujący
